هندوانه نوعی بوته و میوه از دسته صیفی جات است که در جالیز رشد می کند. منشأ آن آفریقای جنوبی است. گیاهی بزرگ، پهن و یک ساله و یک پایه است.
ساقهٔ خزنده و برگ های پهن و کرکدار با بریدگی های عمیق و گل های سفید یا زرد دارد. آن را به خاطر میوه درشت خوردنی اش می کارند که نوع خاصی از سته با پوستی ضخیم و بدون هیچ تقسیم بندی است.
پوست هندوانه، ضخیم، صاف و سبزرنگ است و معمولاً راه راه هایی به رنگ سبزتیره یا نقاط زردرنگ دارد.
گوشت آن شیرین و آبدار معمولاً به رنگ قرمز پررنگ یا صورتی است. گاهی اوقات هم گوشت آن به رنگ نارنجی، زرد یا سفید است. دانه های زیادی دارد که ممکن است سفید و نرم یا سیاه و سخت باشند. تلاش های قابل توجهی برای تولید انواع مقاوم به بیماری و انواع بی دانه یا با دانه های سفید قابل هضم صورت گرفته است. بسیاری از ارقام آن می توانند ۱۰۰ روز بعد از کاشت، میوهٔ کامل تولید کنند. میوه را می توان خام خورد یا ترشی انداخت یا پوست آن را پخت. در سال ۲۰۱۴، تولید جهانی هندوانه ۱۱۱ میلیون تن بود. چین با تولید ۶۷٪ کل تولید رتبه اول را در جهان داشت. رتبه های بعدی را با کمتر از ۴٪ تولید جهان ترکیه، ایران، برزیل و مصر داشتند.
ارقام ایرانی هندوانه
مهمترین ارقام موجود هندوانه در ایران شامل قرق، خانمی، شریف آباد، محبوبی و پوست سفید همدان هستند. ارقام خارجی (بیشتر انواع آمریکایی) هندوانه که کشت بعضی از آنها در ایران نتایج خوبی داشته عبارتند از چهار لستون گری (در ایران معروف به هندوانه مهندسی)، بلاک دایموند، دیکیس کوئین، فرفاکس و چیلیان بلاک.
تولید هندوانه در ایران
براساس آمارهای فائو ایران در تولید هندوانه رتبه سوم جهان را دارد.
این محصول در بهار در شهرهای جیرفت و کهنوج، میناب، ایرانشهر و دزفول، در تابستان در ورامین، سمنان، مشهد، اصفهان، همدان، تبریز، میاندوآب، در پاییز در دزفول و زمستان در میناب، جیرفت و کهنوج تولید می گردد.
هندوانه تولید شده در ایران به کشورهایی مانند عراق، ترکیه، امارات، کویت و بحرین صادر می گردد